Jos Lussenburg

De kunstschilder Johannes “Jos” Lussenburg was als schilder een autodidact. Zijn werk heeft vooral de voormalige Zuiderzee als onderwerp.

Vanaf 1915 tot aan zijn dood woonde hij in Nunspeet.

Behalve schilder was Lussenburg ook actief in de politiek en als dirigent in de muziek. Hij speelde zelf trom en viool.

—————————————————————

Lussenburg werd in 1898 in Enkhuizen geboren als zoon van David Lussenburg en Baukje Kramer. Hij trouwde op 19 juni 1917 met Jantje Langendijk. Het paar verhuisde na hun trouwen naar Meersen in Limburg. Het echtpaar krijgt drie kinderen: dochter Baukje (1918) en zonen Hans en Loek (1920 resp 1926).

Het gezin van vader David verhuist in 1918 naar Nunspeet. Tijdens een bezoek aan de ouders ziet Jos dat Nunspeet een geliefde plek is voor kunstschilders om te wonen en te werken. Het nog jonge paar vertrekt daarom al snel naar Nunspeet, afgewisseld met verblijf in Harderwijk.

Als kleinzoon van een Enkhuizer visser heeft Jos een grote liefde voor de romantiek van de visserij. Hij maakt veel vrienden onder de vissers in de plaatsen rond de Zuiderzee. Als kind brengt hij al zijn vrije tijd door in de havens, soms tot middernacht.

Door de aanleg van de Afsluitdijk en de aanleg van de diverse IJsselmeerpolders gaat veel van de visserij verloren. De rauwheid, hardheid en de romantiek van de typische levensstijl gaan hierbij grotendeels verloren. Lussenburg weet de sfeer van destijds goed vast te leggen in zijn schilderijen.

Lussenburg ontwikkelde een eigen stijl van schilderen. Een zeer vaak terugkomend thema was de teloorgang van de Zuiderzee. Op menig schilderij zijn afbeeldingen te zien van vissersschepen op die Zuiderzee, portretten van schilders in de diverse steden rond de Zuiderzee.

Behalve de schilderijen van vissende botters op woeste golven van de Zuiderzee schildert Jos ook portretten, zowel van vissers alsook boerenvrouwen, bedelaars en zelfportretten. Ook diverse stillevens of landschappen komen uit zijn penseel.

In zijn eerste jaren was Jos muzikant en muziekleraar. Hij gaf o.a. les aan muziekscholen en verdiende geld als violist. In 1923 krijgt Jos een infectie aan zijn linker wijsvinger die daarna stijf blijft. Deze handicap maakt een einde aan zijn cariere als violist. Zijn vrouw adviseert hem om schilder te worden, al verliest Jos nimmer zijn liefde voor de muziek: hij is vele jaren directeur en/of dirigent van vele koren in de stadjes rond het IJsselmeer.

Naast zijn bemoeienissen met de muziek en schilderkunst is Jos een begenadigd verteller. Hij organiseert praat- of discussieavonden over vele onderwerpen. Jos schroomt niet om onderwerpen als politiek, het opkomende Nazisme, communisme, helderziendheid en de teloorgang van de Zuiderzee etc.

Samen met Thom Stroink maakt Lussenburg in 1975 het boek De Stervende Zuiderzee met tekeningen en schilderijen van Lussenburg en teksten van Stroink. Daarvoor schreven Lussenburg en K.Boonenburg in 1963 De Stervende Zee.

Zoals genoemd is Jos autodidact: hij leerde zelf hoe hij moest schilderen en ontwikkelde zelfstandig zijn kenmerkende stijl. Later draagt hij zijn kennis over op een volgende generatie schilders. Geschat wordt dat hij zeker 20 leerlingen gehad. Enkelen wisten daarbij het niveau van amateur te overstijgen. Voorbeelden zijn George Kauderer, George Plantenga, Henk Pruis, Anton Ton, Kees Trappenherg en Dienke de Vries-Rhode Ook Jaap Hiddink was een leerling en tevens grote vriend van Lussenburg.

Werken van Lussenburg zijn met enige regelmaat geexposeerd in regionale expositieruimten waarbij zijn werk samen met andere regionale kunstschilders te zien is.

Bronvermelding : Scheen, Benezit, RKD
Wikipedia – Lussenburg