Piet T. van Wijngaerdt

De Amsterdamse kunstschilder Piet (Petrus Theodorus) van Wijngaerdt volgde lessen aan de Akademie van Amsterdam o.l.v. Allebe, Dake en Van der Waay en later van G.H. Breitner. Van Weijngaerdt wordt, samen met Henri Le Fauconnier, beschouwd als de medeoprichter en de theoretische grondlegger van de Bergense School. Van Wijngaerdt woonde en werkte in Amsterdam, Parijs , Kortenhoef ,Haarlem , Abcoude en Katwijk. Hij schilderde aanvankelijk veel landschappen, maar legde zich later toe op grote veelkleurige bloemstillevens. Verder maakte hij ook figuren en krachtige stillevens in een kubistisch-expressionistische stijl. Onverwachte kleurcontrasten en de werking van licht en donker waren belangrijke elementen in zijn werk. Onderwerpen voor zijn bloemstillevens waren meestal sprekende bloemen zoals de amaryllis, de lelie, chrysanten en gladiolen. Zijn inspiratie voor zijn landschappen vond hij meestal in het boerenlandschap in de omgeving van Amsterdam. Vanaf 1941 werkte hij meestal in en rond Abcoude.

Werk van deze kunstschilder is onderdeel van collecties van diverse musea: zoals het Stedelijk Museum in Amsterdam, het Frans Halsmuseum in Haarlem en Haags Gemeentemuseum.

Info: Scheen, Benezit

PERSBERICHT
door Jeanette Schipper

Petrus Theodorus van Wijngaerdt werd geboren in Amsterdam op 4 november 1873. Eén van de sterkste onderwerpen van deze schilder was het Hollands landschap. En dit vond hij begin negentienhonderd vooral ook in en rond Kortenhoef. Hij trok er tot op hoge leeftijd dagelijks op uit om weilanden, slootjes en boerderijen te schilderen.

Hij was niet de enige die getrokken werd door de aantrekkelijkheid van het schildersdorp Kortenhoef. Waarschijnlijk heeft schilder tijdgenoot Kees Maks, die al eerder in Kortenhoef had gewerkt, Van Wijngaerdt warm gemaakt voor deze schilderachtige landelijke omgeving.

In het begin van zijn schildersbestaan, tijdens en vlak na zijn studietijd, schilderde de jonge Piet overwegend portretten. Hij kwam er eerlijk vooruit, dat hij dit uitsluitend deed om in zijn levensonderhoud te voorzien. Eigenlijk had hij er een hekel aan.

Van Wijngaerdt genoot ervan om te zwerven in landelijke gebieden waar hij rust en inspiratie vond. In de trant van de Haagse School schilderde hij in zijn beginperiode typisch Hollandse landschappen met hoge wolkenluchten. Verre reizen interesseerde hem niet. Hij was een echte Hollandse schilder, een Amsterdammer in hart en nieren. Van Wijngaerdt ontmoette in Kortenhoef vele bevriende kunstenaars, zoals Arnout Calnot en Dirk Filarski.

Piet van Wijgaerdt had een eigen visie op de werkelijkheid en vertrouwde dit met een breed gebaar aan het doek toe. Een precieze weergave van de realiteit paste ook niet bij het temperamentvolle karakter van deze schilder, die vond dat er veelal vuur ontbrak in het schilderwerk van zijn collegae. Met vlotte penseelvoering schilderde hij uiteindelijk vooral grote, zware vormen tegen een donkere achtergrond. Zijn favoriete onderwerpen waren landschappen, vaak ook met grote figuren op de voorgrond, en bloemstillevens.

Een onderwerp vormde voor hem slechts een aanleiding om te schilderen. Het ging om het wezen der dingen, dat hij, ruim baan latend voor intuïtie, gevoel en fantasie, in zijn schilderkunst wilde weergeven.

“Kunst is nóóit imitatie der werkelijkheid, maar wel een over de werkelijkheid héén geziene waarheid, getransformeerd tot een werkelijkheid uit de verbeeldingswereld”

De ideeën van Van Wijngaerdt over een nieuwe schilderkunst vormden In 1916 de theoretische grondslag voor een nieuwe moderne kunstenaarsvereniging: Het signaal, die hij samen met zijn inspirator Henri le Fauconnier had opgericht.

Waar Van Wijngaerdt aanvankelijk onbevangen de natuur had geschilderd, kreeg hij een tijd lang steeds meer oog voor detail en veranderde zijn werk zichtbaar: licht en detail werden belangrijk. Hij werd hierin sterk beïnvloed door het luminisme. Deze werkwijze gooide hij uiteindelijk ook weer radicaal over boord. Het ging hem toen niet meer om het ding (huis, boom, etc) maar om wat het ding je deed met betrekking tot andere voorwerpen. Van Wijngaerdt stond open voor nieuwe moderne invloeden, wat zich uitte in zijn nieuwe vooral donkere krachtige schilderstrant als tegenhanger van het lichte vluchtige impressionisme. Zo verwerd Van Wijngaerdt een van de belangrijkste grondleggers van het Expressionisme en speelde hij een belangrijke rol in de ontwikkelingsfase van het Bergens-Amsterdams Expressionisme (De Bergense School).

In 1940 verhuisde Piet van Wijngaerdt van Amsterdam naar Abcoude. Hij hield zijn atelier op de Overtoom aan en reisde als een echt man van vaste gewoonten en een vaste dagindeling, die hij was, dagelijks met de trein op en neer naar Amsterdam. Hij werkte tot aan het einde van zijn leven door. Hij overleed op negentig jarige leeftijd in zijn woning aan het Gein in Abcoude.