Kees van Dongen

Nederlands Kunstschilder

De kunstschilder Cornelis Theodorus Maria van Dongen bracht zijn jeugd in Rotterdam door. Al vroeg werd zijn tekentalent ontdekt, maar geld om hem te laten studeren was er niet. Hij moest vanaf zijn veertiende zelf de kost verdienen. Hij volgde avondlessen aan de Rotterdamse Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen (tegenwoordig de Willem de Kooning Academie) van 1892 tot 1897, maar die bevielen hem niet. Hij betrok in Rotterdam een kamer boven het atelier van de schilder Martinus Schilt (Schildt). In 1897 vertrok hij naar Parijs, waar hij in zijn onderhoud voorzag als huisschilder en als illustrator voor satirische tijdschriften. Op 11 juni 1901 trouwde Van Dongen met Juliana Augusta Preitinger, die hij nog kende van de Rotterdamse Academie. Ze kregen één dochter. In 1906 verhuisde het jonge gezin naar de ‘Bateau-Lavoir’ op rue Ravignan 13, waar het de vriendenkring rond Pablo Picasso en diens toenmalige vriendin Fernande Olivier leerde kennen. In 1921 scheidden Van Dongen en Preitinger. In 1929 werd Van Dongen genaturaliseerd tot Fransman. In 1953 trouwde hij met Marie-Claire Huguen, met wie hij nog één zoon kreeg. Het heeft Van Dongen niet aan maatschappelijke waardering ontbroken: in 1926 werd hem het Franse Légion d’Honneur toegekend en in 1927 de Belgische Kroonorde. In 1929 werden twee van zijn werken opgehangen in het Palais du Luxembourg.

Artistieke ontwikkeling: Hij begon zijn werk te exposeren in Parijs, onder andere op de geruchtmakende tentoonstelling van 1905 in de Salon d’Automne met o.a. Henri Matisse. De heldere kleuren waarvan deze groep kunstenaars zich bediende, leverde hen de bijnaam Les Fauves (‘Wilde Beesten’) op. Van Dongen was ook korte tijd lid van de Duitse expressionistische groep Die Brücke.|Van de Fauves waren Van Dongen zelf, Henri Matisse, André Derain, Maurice de Vlaminck en Albert Marquet de leidende figuren. Kenmerkend voor zijn werk zijn de primitief aandoende vormen en de felle ongemengde kleuren.
Van Dongen staat bekend om zijn vele schilderingen van het vrouwelijk naakt. Voor hem was de vrouw ‘het mooiste landschap’: de vrouw was zijn ‘muze’. Later in zijn loopbaan (na 1918) legde hij zich vooral toe op het schilderen van portretten van de Parijse ‘society’. Zijn bekendste model was Brigitte Bardot. Dit ging, zo oordelen de meeste deskundigen, ten koste van het artistieke niveau dat hij in zijn jonge jaren had gehaald.
In februari 2008 werd het doek “Ouled Naïl” voor een recordprijs van 7,5 mln. euro verkocht bij Christie’s in Londen.
La Gitane (de zigeunerin) heeft op 1 februari 2010 ruim 8 miljoen euro opgebracht tijdens een veiling bij Christie’s in Londen. [1] Les escarpins mauves (de paarse pumps) bracht 2,3 miljoen euro op.
[bewerken]Schilderstijl

De werken van Kees van Dongen worden ingedeeld bij het Fauvisme.

Bronvermelding: Museum Boymans van Beuningen

De tentoonstelling ‘De grote ogen van Kees van Dongen’ heeft in vier maanden tijd ruim 205.000 bezoekers naar Museum Boijmans Van Beuningen getrokken. Hiermee is de tentoonstelling op zondag 23 januari afgesloten als een van de meest succesvolle tentoonstellingen van de afgelopen jaren. Vanaf 25 maart zijn de werken van Kees van Dongen in Parijs te zien.

Al vanaf de opening op 18 september 2010 liep de tentoonstelling ‘De grote ogen van Kees van Dongen’ storm. In de openingsweek ontving het museum al meer dan 10.000 bezoekers: een verdrievoudiging van het reguliere bezoekersaantal. Dit liep op naar meer dan 6.000 bezoekers op de laatste woensdag van 2010 en maar liefst 17.000 bezoekers in de sluitingsweek. In totaal zijn 205.225 mensen naar de kunstwerken van Kees van Dongen in Museum Boijmans Van Beuningen komen kijken. Directeur Sjarel Ex: “Het bezoekersaantal is boven verwachting hoog. We hadden gerekend op 130.000 dus we zijn bijzonder blij met deze enorme belangstelling.”

Heel veel vrouwen
De tentoonstelling ‘De grote ogen van Kees van Dongen’ liet circa tachtig internationale topwerken zien van de befaamde schilder Kees van Dongen. Maar liefst zestig schilderijen en een selectie tekeningen, keramiek, affiches en fotomateriaal werden speciaal voor de tentoonstelling overgevlogen uit internationale topcollecties, van New York tot Monaco en van Genève tot Moskou. ‘De grote ogen van Kees van Dongen’ toonde de weidse blik van de in Nederland geboren kunstenaar, die in Parijs wereldberoemd werd met zijn kleurrijke vrouwenportretten. Vrouwen met grote ogen, acrobates, naakte vrouwen, vrouwen gekleed in de couture van de ontwerper Paul Poiret en vrouwen die hij schilderde tijdens zijn verre reizen. Ook zijn eigen geliefden en goede vriendinnen – zoals de minnares van Pablo Picasso, met wie Van Dongen in Parijs een atelier deelde – werden door de schilder vereeuwigd. Soms schilderde Van Dongen ook mannen, waaronder zijn vader, de bokser Jack Johnson en enkele jazz artiesten.

Van Delfshaven naar Parijs
Cornelis Theodorus Maria van Dongen werd op 26 januari 1877 geboren in Delfshaven, dat toen nog een zelfstandig havenstadje was naast Rotterdam. De jonge Kees begon op zijn vijftiende met tekenlessen aan de huidige Willem de Kooning Academie in Rotterdam. Drie jaar later kon hij als tekenaar de kost verdienen en werkte hij voor verschillende bladen waaronder Het Rotterdamsch Nieuwsblad. In 1897 vertrok Van Dongen voor de eerste keer naar Parijs om zich daar als tekenaar verder te ontwikkelen.

Societykunstenaar en bohemien
In zijn nieuwe woonplaats Parijs ontwikkelde Van Dongen zich van links geëngageerde illustrator tot gevierde kunstenaar. Hij brak hier door via de avant-garde stroming het fauvisme. Van Dongen was niet alleen spraakmakend vanwege zijn eigentijdse gebruik van kleur, verf en elektrisch licht, maar ook vanwege zijn levensstijl. Zijn uitbundige atelierfeesten in de jaren twintig en dertig werden bezocht door filmsterren, beroemde politici, en kunstenaars. Wat Andy Warhol in de jaren zestig was voor New York, was Kees van Dongen vanaf de jaren twintig voor Parijs; een societykunstenaar en bohemien die de stad extra kleur en allure gaf.

Extravagante werken
Op de tentoonstelling waren schilderijen te zien die Van Dongen maakte tijdens een verblijf in Rotterdam in 1907, zoals het felgekleurde ‘Modjesko’. Ook de schilderijen geïnspireerd door de Folies-Bergères en de meest ge-durfde Parijse werken, waaronder het naakt van zijn vrouw Guus, waren te zien. Belangrijk waren ook de stukken die hij schilderde naar aanleiding van zijn reizen naar Spanje, Marokko en Egypte. Deze experimentele en verleidelijke vrouwenportretten, met oriëntaalse invloeden, intensieve kleuren en decoratieve accenten, behoren tot zijn beste werken. ‘De grote ogen van Kees van Dongen’ bleek een unieke kans om alle topstukken van de schilder bijeen te zien.

Parijs
Vanaf 25 maart 2011 zal de tentoonstelling te zien zijn in Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris. De werken van Kees van Dongen zijn daar van 25 maart – 17 juli 2011 te bewonderen met de titel: ‘Kees Van Dongen, Fauve, anarchiste, mondain’. De interesse vanuit Parijs voor overname van de tentoonstelling komt niet geheel als een verrassing; Kees van Dongen heeft het grootste deel van zijn leven in Parijs gewerkt en gewoond. Het is de tweede keer dat het Parijse museum een tentoonstelling van Museum Boijmans Van Beuningen overneemt, de eerste keer was in 2009 met de biografische tentoonstelling over Charley Toorop.

Bekijk hier een filmpje over een tentoonstelling van Kees van Dongen in het museum in 1967

Zie hier de nieuwe Arttubefilm met Dolly, de dochter van Kees van Dongen

Entreeprijzen
Gedurende de tentoonstelling ‘De grote ogen van Kees van Dongen’, tot en met 23 januari 2011, gold voor een bezoek aan het gehele museum een toeslag van €5 op de entreeprijzen.
Jongeren tot en met 18 jaar, Vrienden van het museum, leden van Vereniging Rembrandt, ICOM-houders, Studenten Willem de Kooning Academie en PABO-Kunststudenten betalen geen toeslag.
En elke woensdag blijft een bezoek aan het museum voor iedereen gratis!

De tentoonstelling werd mede mogelijk gemaakt door hoofdsponsor Unilever, hoofdbegunstiger de Turing Foundation, OC&C Strategy Consultants, Bank Giro Loterij, een bijdrage uit het door het Prins Bernhard Cultuurfonds beheerde Straver Fonds, Ploum Lodder Princen, Stichting Bevordering Van Volkskracht, Stichting Gifted Art en het Ministerie van OCW vanwege het toekennen van indemniteit. ‘De grote ogen van Kees van Dongen’ was hoofdonderdeel van het officiële programma van Holland Art Cities 2009-2010.

Info: Scheen, Benezit, RKD

Bronvermelding: Wikipedia